HDTV

TV được phát minh từ năm 1930, TV màu được phát minh năm 1950 và độ phân giải của nó là 330 x 240 pixels. Nói theo kiểu digital camera thì tương đưng với cái máy 0,078 Mega pixel (ghi thêm: 1Mpix=1000000 pixel). Đó là Standard Definition TV ngày xưa. Standard Definition ngày nay là 640 x 480 pixel. Với độ phân giải nầy các bạn xem trên TV lới 60 inche quả là một chuyện khôi hài, nó đứt ra từng pixel như chữa ICE hình trên. Khi TV màn ảnh lớn ra đời, người ta phải tạo ra độ phân giải (resolution) lớn để hình vẫn còn đẹp. Và chữ High Definition từ đó mà ra. Câu hỏi là hiện giờ có mấy loại High Definition TV.

2. Các Loại High Definition TV.

Khi đọc đặc tính các HDTV các bạn thường thấy mấy chữ nầy được đưa ra dụ khách 1080i 1080p 720i 720p, rồi thì 1280 x 720, 1920 x 1080

Các con số nầy nói gì. Chúng cho biết độ phân giải của màn ảnh TV lớn cở nào. Cũng y như máy digital camera chúng ta nên chọn cái lớn nhất. Ngặt nổi cái lớn nhất (con số) lại chia ra là hai 1080p và 1080i. Giải thích chữ i và chữ p thêm rối, hẹn lúc khác. Chữ i là interlace, chữ p là progressive.

Các bạn chỉ cần nhớ là tấm ảnh tạo ra bởi TV:

-720p lớn cở 1280 x 720 (= 0,92 Mpix).

-1080i lớn cở 1920 x 720 (= 1,38Mpix).

-1080p lớn cở 1920 x 1080 (=2 Mpix).

Còn một khung ảnh cho bởi dĩa hát DVD là 720×480 (=0,345 Mpix). Máy digital camera qúi bạn đang có cho ảnh 6Mpix là thường.

Một khung ảnh của full High Definition là 1080p lớn cở 2Mpix còn một khung ảnh của máy HDTV loại 1080i chỉ lới 1,38Mpix. Qúi bạn kết luận đi. Riêng cái HDTV 720i thì còn tệ hơn nữa. Standard Definition TV hiện giờ cho tấm ảnh 640 x 480 (=0,3 Mpix) đó là loại 480p, còn TV các bạn mua lâu rồi là 480i hay là tấm ảnh chỉ có 640 x 240 ( 0,153 Mpix).

Tóm lại cho dễ nhớ:

Tên Gọi

Pixels Của ảnh

HDTV?

Progressive scan? Wide screen?

Nguồn Video Hiện Nay

1080p

1,920×1,080

HD

Đúng

Đúng

Blu-ray and future HD-DVD players; PlayStation 3

1080i

1,920×720

HD

Không

Đúng

Includes CBS, NBC, PBS, DiscoveryHD/

Xbox 360

720p

1,280×720

HD

Đúng

Đúng

ABC, Fox, ESPNHD

480p

852×480

Không phải HD

Đúng

Đúng

Fox wide-screen; progressive-scan DVD players

Standard Definition TV

Up to 480 lines

Không gọi HD

Không

Không

All

Vậy thì có tiền các bạn nên chọn loại 1080p HDTV. Đây mới chánh hiệu High Definition.

3. Về Cảm Quan.

Đó là về lý thuyết, nhưng khi xem tận mắt thì các TV nầy ra sao. Khó mô tả nếu các bạn chưa xem thử, với mắt tôi thì hình ảnh lộng lẩy sắc nét và đẹp hơn những hình ảnh đẹp các bạn từng xem trên computer. Có thể tóm một câu thế nầy. Một khi mà các bạn đã xem qua HDTV chính hiệu thì gần như các bạn khó ngồi xem lại cái SDTV đã mua 10 năm nay. Hình ảnh trong HDTVchánh hiệu so vớ hình ảnh movie trong youtube hay trong video do bạn bè gởi qua email khác nhau cở chiếc máy bay phản lực so với chiếc xe đạp. Nhưng sao nói HDTV chánh hiệu?

4. HD Giả Hiệu.

Thưa các bạn, ngày nay nguồn ảnh High Definition còn hiếm, nên thường chúng ta được xem loại HDTV giả hiệu. Nếu các bạn ở tại Nhật thì có nguồn High Definition video khá nhiều, nhưng nếu ở tại Mỹ thì các chương trình High Definition video còn rất hiếm. Sẽ trở lại ở phần sau. Hiện chúng ta vào các tiệm buôn để xem thử HDTV coi hình ảnh ra sao, chúng ta chỉ được xem High Definition giả. Các nguồn video hiện giờ trong các tiệm buôn có khi là DVD (720×480 pixel) là cable TV (chỉ là 1080p). Ít khi có dịp các bạn xem được 1080p, trừ trường hợp người ta chạy demo mà nguồn video là chính hãng chế tạo HDTV cung cấp. Các máy DVD player upconvertion cũng vậy thôi, không có thì coi đở, nguồn là DVD hiện nay có upconvert lên 1080i đi nữa, thì “mèo mặc áo da cọp vẫn là mèo”. Chưa nói là một số chúng ta chỉ xài DVD copy từ DVD dual layer sang single layer (đã compress cho hình ảnh âm thanh nhỏ lại, xấu hơn bàn chính).

Tuy là thường khi chúng ta chỉ được xem hình ảnh High Definition giả hiệu, nhưng vẫn thấy quá đẹp và gần như không muốn trở về với cái TV Standard Definition.

II. Phần Hardware.

Hiện nay trên thị trường có các loại TV với kỹ thuật hiện ảnh như sau: Plasma, LCD, DLP và phần phụ là projection TV. Nhóm TV chiếu hậu nầy thường dùng kỹ thuật LCD (Liquid Crystal Display, và DLP (Digital Light Processing), và bóng hình CRT nhỏ tí xíu. Màn ảnh Plasma không thể làm thành loại projection TV được.

1. LCD (Liquid Crystal Display) TV.

Nguyên tắc cấu tạo của cái màn ảnh LCD có lẽ không cần thiết nên tôi chỉ nói thoáng qua mà thôi. LCD TV cũng được cấu tạo gần như cái computer monitor dẹp trước mặt các bạn. Dưới cùng là đèn, giữa là màn Liquid Crystal Layer có nhiệm vụ đóng mở (cho ánh sáng qua hay ngăn lại) từng “pixel” tuỳ theo sự điều khiển của dòng điện. Trên nữa là filter màu, ảnh màu được cấu tạo bằng 3 màu căn bản là RGB (red, green, and blue - đỏ, xanh két, xanh dương).

TV dùng màn LCD (Liquid Crystal Display) mõng và nhẹ nhất. Vì được cấu tạo giản dị, cho nên các pixel thu nhỏ dễ hơn là màn ảnh plasma. Cho nên trọn mặt cái TV màn ảnh rộng được cấu tạo bằng 1920×1080=2073600 pixels dễ dàng. Tuy nhiên khi số lượng pixel trên màn ảnh tăng cao thì số pixel bị hư trên màn hình gia tăng nhiều, do vậy tỉ lệ màn LCD lớn chế tạo xong phải loại bỏ vì “dead pixel” cao hơn là màn hình plasma. Màn hình LCD nầy càng lớn càng mắc tiền, màn ảnh LCD 65 inch còn mắc lắm và chưa mấy phổ thông. Ngày nay LCD HDTV cho hình sắc nét hơn là loại plasma. Cách nay chừng 3 năm plasma là số một. Góc nhìn của LCD ngày nay ngang với Plasma hay CRT (bóng TV ngày xưa).

2. Plasma TV.

Nói chữ plasma cho ghê chớ thật ra nó là bóng đèn nêon (fluorescence) thu nhỏ. Màn ảnh plasma được chế tạo bằng hàng triệu bóng nêon màu tí ti. Các bóng tí ti như đầ que tăm nầy được mở sáng tối theo sự điều khiển của dòng điện và từ đó tạo ra hình màu. Nó là một tấm kính dầy, có từ “phòng” nhỏ xíu, tuỳ loại phospho tráng trong đó mà khi cháy sáng mà mỗi phòng sẽ có màu RGB (đỏ, xanh két, xanh dương) tập hợp các điểm màu nầy sẽ tạo ra ảnh màu. Khi chế tạo thì các phòng nầy ít hư như các cửa sổ LCD, nên giá thành Plasma TV màn ảnh lớn rẻ hơn giá thành LCD màn ảnh lớn.

Chúng ta thấy Plasma TV 65 inch là thường. Tuy nhiên các phòng Plasma nầy khó chế tạo được nhỏ xíu như các “cửa sỗ” LCD. Cho nên loại Plasma TV nhỏ 42 inch trở lại ít khi có loại 1080p, vì không thể chế tạo được tới 2 triệu “pixels” trên diện tích nhỏ. Nếu các bạn đứng gần màn ảnh Plasma, các bạn thấy từ phòng vuông trên mặt kính màn ảnh dễ dàng.

Tóm lại loại Plasma cho ảnh (hiện giờ) kém mịn hơn loại LCD. Tuy nhiên về độ dynamic, tức giữa màu tối hẳn (đen) và màu sáng trưng (chói chang) của Plasma rất cao. Người ta thích Plasma vì hình màu đen đen hẳn. Còn LCD cho hình buổi đầu nhạt nhoà lắm. Giớ đây gần như bắt kịp Plasma. Góc nhìn của Plasma trươc đây rộng hơn LCD nay LCD bắt kịp rồi.

Với LCD các bạn chơi games mà hình đứng yên lâu không sợ “cháy” màn ảnh. Với Plasma thì hình đứng yên lâu ngày ghi nét trên màn ảnh và không sửa được. Khuyết đểm thứ hai là màn ảnh Plasma càng ngày càng già, cứ nhìn bóng nêon xài trong nhà thì biết, lâu ngày đen đầu.

Tới đây các bạn có ý nghĩ tôi hướng về LCD, nhưng các bạn nên vào các tiệm xem cả hai. Plasma TV cùng kính thước rẽ hơn LCD khá nhiều. Mặt kính của Plasma TV khá dầy nên nặng gần gấp đôi LCD TV cùng cở, treo tường khó khăn hơn.

3. DLP (Digital Light Processing) TV.

Kỹ thuật hiện ảnh DLP trên nguyên tắc rất hay, nó được hãng Texas Instrument chế tạo lâu rồi.

Bộ phận chánh là cái chip điện tử như trog hình trên mặt chip là hàng triệu tấm gương nhỏ xíu (hình phóng đại bên tay trái). Các tấm gương chuyển động được trên một cái bản lề, mỗi cái được điều khiển độ nghiêng theo lịnh của dòng điện. Do vậy ánh sáng rọi vào mặt chip phản chiếu vào màn ảnh tạo ra hình ảnh tuỳ theo độ nghiêng của mỗi tấm gương. Nguyên tắc nghe dễ, mà máy móc phức tạp lắm. Cả 10 năm sau khi phát mình mới chế ra được thành phẩm ứng dụng, một trong số nầy là DLP HD TV. Cái chip quá nhỏ, muốn có màn ảnh rộng chỉ có cách là chiếu hình (projection) do vậy loại TV nầy có “mái nhà” nhỏ phía sau màn ảnh, trong đó chứa các ồng kính, các bộ phận cơ học, motor, bóng đèn chiếu…Phần tiện lợi của loại TV nầy là có thể làm ra các màn ảnh thật lớn như 75 inch hay lớn hơn dễ dàng. Một trong những cái không hay của DLP projection TV là thường, tuỳ theo mắt từng người, có hiện tượng rain bow (cầu vòng) trên màn ảnh.

Cái không hay thứ nhì, là ánh sáng đi một đoạn xa đập lên màn ảnh qua nhiều hệ thống thấu kính nên trên nguyên tắc không sắc nét như điểm sáng màu được tạo tại chỗ như trường hợp màn ảnh LCD hay Plasma. Tóm lại máy TV loại projection dầu cho là kỹ thuật gì đi nữa anh không sắt nét như là LCD hay Plasma.

Ghi thêm: Nhóm projection TV hiện nay dùng kỹ thuật DLP, nhưng trước kia thuờng dùng hai kỹ thuật LCD hoặc ba bóng CRT (cathod ray tube) màu RGB nhỏ xíu. Hình phát ra được chiếu vào màn ảnh bằng hệ thống thấu kính. CRT là bóng TV y như cái computer monotor mà các bạn dùng hồi 10 năm trước.

4. Kết Luận: Chọn Lựa Cho Phần Hardware.

Nếu có khả năng chúng ta nên chọn cái HDTV chánh hiệu nghĩa là có khả năng chạy được 1080p, tức là có khả năng hiện những tấm ảnh 2Mpix thực sự. Không nên chọn 1080i rồi về sau có thể phải mua thêm một cái khác nữa. Đó là ý của cá nhân tôi. Nếu không cần TV lớn lắm thì nên chọn loại LCD, vì hiện thời LCD cho ảnh vượt qua Plasma. Nếu cần màn ảnh rộng mà không qua 1tốn kém thì chọn Plasma, hay rẻ hơn là DLP. Loại DLP (Digital Light Processing) không treo trên tường được.

Một thứ khác về hardware cần quan tâm là tuner và ngỏ vào. Một cái big screen TV phài có các ngỏ vào như sau:

a. Ngả vào

Tối thiểu phải có một ngã HDMI (High-Definition Multimedia Interface) thường có 2 hoặc 3 ngả vào loại nầy.

Phải có S-Video input

Phải có component input

Và phải có digital tuner ATSC (Advanced Television Systems Committee)

Cái nầy quan trọng lắm, đó là tuner để bắt đài High Definition. Đừng mua loại HDTV ready, không có tuner bắt đài digital. Cũng tránh luôn các loại ghi là EDTV.

Và cái ngả vào khá quan trọng cho một số người đó là PC compatible, nói nôm na là có ngả vào để nối cái computer của các bạn cho display trên big screen TV. Mua một cái LCD TV 1080p to kềnh, gắn cái computer vào dùng nó làm monitor thì không ai chê được hết. Nhất là nếu các bạn dùng cái wireless mouse và keyboard nữa thì tuyệt vời rồi.

b. Ngả ra

Thường thì HDTV chỉ có ngả ra cho âm thanh thôi:

Phải có optical audio output.

Phải có RCA audio output.

Nhưng cũng có cái HDTV có video out, để chi, có khi các bạn cần ghi chưong trình HDTV trong tương lai. Hiện chưa có nhiều máy ghi video loại High Definition dùng cho HDTV chánh tông.

III. Phần Software.

Phần software chính là nguyên do chúng ta mua HDTV. Phần nầy chỉ áp dụng cho các bạn sống tại Mỹ hay Canada. Riêng Âu Châu và Việt Nam tôi không có tài liệu nhiều.

1. Over the air:

Đây là nguồn High Definition rẻ tiền nhất vì khỏi trả tiền, bắt sóng tự do. Hầu hết các thành phố lớn ở Mỹ nầy từ nhiều năm nay phát sóng digital song song với sóng analogue. Theo qui định thì trong vài năm nữa sẽ ngưng phát sóng analogue, như vậy những TV loại củ sẽ không còn bắt đài truyền hình được. nữa. Vùng Los Angeless có khoảng 60 đài mà hết 50 đài phát sóng digital, trong đó có một số phát dạng High Definition 720i đôi khi 720p.

Có một điều các bạn nên lưu ý là không có cái gọi là High Definition antenne trên cái cỏi đời nầy. các bạn vào tiệm mua HDTV có thể bị dụ dỗ mua cái gọi là High Definition antenne. Antenna các bạn đang có ở nhà từ mươi năm nay chính là cái antenna cho digital và High Definition đó. Không có chi khác biệt cả. Khi bắt sóng dạng digital thì hình ảnh rõ ràng sắc xảo và không có noise hay những hột lờ mờ như bắt dạng analogue. Tên các dài phát analogue là 2. 7, 9, còn đài digital là 2.1, 7.1, 7.2, 7.3, 9.1, 9.2… Hiện chưa có đài TV nào phát full High Definition 1080p cả. Muốn bắt được đài digital thì cái TV phải có digital tuner ATSC (Advanced Television Systems Committee). Nhiều TV ghi HDTV ready có nghĩa là không có digital tuner.

2. Cable TV:

Hiện nay cable TV là một trong những nguồn High Definition video quan trọng. Tuy nhiên các bạn phải trả tiền hàng tháng một giá khá đắt mới xem được những chương trình nầy. Theo tôi biết phần lớn vẫn phát dưới dạng 1080i chớ chưa có 1080p nhiều.

3. Satellite TV:

Hiện nay tại Mỹ và Canada có nhiều hệ thống satellite TV, phát khá nhiều chương trình High Definition TV. Cũnh như cable thường là nhóm 1080i (hạng nhì sau 1080p) tuy nhiên tình trạng nầy sẽ thay đổi nhanh. Hiện có hai hệ thống DirecTV và Dish Network đều phát từ satellite. Cả hai đều có những chương trình TV tương đương nhau. Muốn bắt được tín hiệu từ satellite của hai hệ thống nầy các bạn cũng phải trả tiền hàng tháng, số tiền phải trả tuỳ theo số đài các bạn được xem. Với High Definition thì gía cả mắc hơn chút xíu. Về tín hiệu satellite một số người Việt Nam thường áp dụng câu tục ngữ Việt Nam mình: “Chim Trời cá nước ai bắt được nấy nhờ” (nói thêm nữa không được đâu, nơi công cộng đâu nên).

4. HD-DVD và Blu-Ray DVD:

Hai chàng DVD nầy mới ra mắt, là hai nguồn High Definition video chánh hiệu, nhưng program (tức movie) còn hạn chế lắm, vài trăm tựa đề là cùng. các bạn đọc thêm ở bài “Nói Về CD, DVD, Blu-Ray DVD và HD-DVD” tôi gởi đi vài tháng trước. Giá máy Blue Ray player khoảng $500 (play không thôi, không write được) và của HD-DVD khoảng $300 (cũng play không thôi).

5. Digital Camcorder Và Digital Camera:

Còn hai nguồn High Definition video nữa nhưng không quan trọng và không hay ho chi, vì lý do là chúng ta dùng các máy digital camera và digital camcorder đề quay video. Hiện nay có một ít máy đủ sức quay tới 1080p.

Kết Luận.

Rồi đây dầu muốn hay không chúng ta đều phải chạy theo kỹ thuật và phải mua máy có digital tuner. Lý do là tương lai sẽ không còn ai phát sóng analogue như mấy mươi năm nay. Ở Nhật người ta đã phát hình dạnd digital từ trên 10 năm nay rồi. Do đó trước sau gì cũng phải mua một cái HDTV. Không mua thì thôi, nếu các bạn mua thì nên chọn lựa cái nào phù hợp với túi tiền và nhu cầu.

1. Về độ lớn của màn ảnh thì mua tuỳ theo khoảng cách từ chỗ ngồi xem tới màn ảnh bao xa. Đa số nơi bán TV đều có bản hướng dẫn nầy.

2. Nếu có tiền thì mua hẳn 1080p tức mỗi khung ảnh chiếm 2Mpix. Nếu mua loại 1080i thì mỗi khung ảnh chỉ có 1,3 Mpix (xem bên trên).

3. Hiện giờ loại LCD TV (Liquid Crystal Display) đã cho ảnh đẹp qua mặt Plasma rồi. LCD nhẹ chừng phân nữa Plasma TV cùng cở. Với LCD không sợ màn ảnh mờ dần theo thời gian. Nói vậy chớ các bạn đang xài Plasma TV đừng lo. Thời gian xem TV bình thường như hiện giờ thì phải hàng chục năm sau màn Plasma mới mờ dần, chừng đó các bạn đã sang qua kỹ thuật khác rồi, đâu còn dùng LCD hay Plasma.

4. Hiện nay nguồn High Definition video không có nhiều, đa số là nguồn video 1080i (1,3Mpix) hay nhỏ hơn. Nguồn rẻ tiền nhất mà hay tại Mỹ nầy là các đài TV phát sóng tự do (over the air) như ở Việt Nam mình lúc xưa. Nhớ là không có cái gọi là High Definition antenna hay digital antenna đâu nghe. Đừng nghe dụ dỗ của saleman, để $100 bao HCD tôi uống cà phê StarBucks. Cái antenna bắt digital bán $5 trong tiệm Wal Mart, bán $1 trong tiệm 99cent. Với digital TV chỉ có hai lẽ, bắt được đài là xem rỏ 100%, không bắt được là chẳng thấy gì. Không có cái vụ antenna yếu là hình ảnh lem nhem hột, không như analogue đâu.

5. Dĩa DVD hiện nay như Thuý Nga, Asia…đều là DVD nghĩa là một khung ảnh chỉ có 720×480 (=0,345 Mpix). Trong khi đó nhiều bạn copy ra dĩa single layer, phải compressed thêm nữa, ảnh còn xấu hơn. Không có cái gọi là upconvertion DVD player đâu. Ảnh nguyên thuỷ đã xấu (DVD cho ảnh chưa tới nữa Mpix) thì dầu có upconvert đi nữa hình vẫn giả tạo. Mèo mặc áo da cọp vẫn là mèo.

6. Nguồn High Definition chánh hiệu là HD-DVD player và Blue Ray player. Giờ đây hai thứ nầy đang đánh nhau, chưa biết ai thua, các bạn mua lầm bên bại trận thì uổng tiền.

7. Sao các bạn quen hỏi câu nầy: Nên mua hiệu nào. Theo tôi biết hiện giờ các hãng có tên lâu đời đều chế tạo máy rất bền. Hiệu nào cũng được. Duy có điều các bạn có khi không biết đó là Hàn Quốc là nơi sản xuất màn ảnh display (nhất là big screen) nhiều nhất thế giới, cung cấp cho các hãng TV khác. Hãng Sony có cái “policy” ngang ngang với Apple, hãng loa Bose, hay các hãng mỹ phẩm… bán máy mắc vàng mây, còn tốt hay không để xài rồi mới biết. Panasonic nổi tiếng chế tạo máy ít hư xưa nay. Cái nầy xin các bạn tự tìm theo ý thích.

8. Còn chuyện nầy xuýt quên. Các bạn vào cửa hàng nhìn một lô TV chiếu cùng hình, thấy cái nào có vẽ ưng ý thì nói cái nầy cho ảnh đẹp. Không đúng đâu. Hình chiếu trên màn ảnh có thể điều chỉnh sáng tối, điều chỉnh màu sắc, điều chỉnh độ sác nét, điều chỉnh độ dynamic, điều chỉnh noise… Không do chính mình xài thử vài tuần, chỉ coi thoáng qua năm ba phút không kết luận được.

Và có khi trong kho còn cả đống loại HDTV model Xyz bán không được, saleman chỉnh mấy TV khác cho xấu hơn. Chỉnh máy ế thật đẹp để bán cho hết. Đó là kiểu cách mà các tiệm bán máy printer HP (cho hoa hồng nhiều). Tóm lại vào tiệm xem thử cho có y niệm thôi, nên tìm trong Internet để coi dư luận của người đã xài qua loại máy mình định mua.